Tom I

Tom III

W tomie zebrano trzydzieści dziewięć artykułów Włodzimierza Bączkowskiego (1905-2000) o tematyce ukraińskiej i prometejskiej. Wszystkie poza trzema zostały opublikowane w latach 1933–1939, czyli w najbardziej twórczym okresie jego działalności publicystycznej. Znaczna większość wybranych tekstów ukazała się pierwotnie w „Biuletynie Polsko-Ukraińskim”, tygodniku redagowanym przez Bączkowskiego, jednym z niewielu forów otwartej dyskusji między Polakami a Ukraińcami. Kolejne teksty pochodzą m.in. z dwutygodnika „Myśl Polska”, kwartalnika „Wschód” oraz miesięcznika „Problemy Europy Wschodniej”. Trzy artykuły zostały opublikowane już po wojnie w „Kulturze” i roczniku „Niepodległość” i stanowią próbę podsumowania sprawy ukraińskiej oraz ruchu prometejskiego w II Rzeczypospolitej.

Bączkowski był jednym z najwyraźniejszych głosów w polskich dyskusjach o polityce narodowościowej i wschodniej w latach trzydziestych XX wieku, pisarzem politycznym i analitykiem o zdolności do rozumowania chłodnego i racjonalnego. Kamieniem węgielnym jego myślenia było przekonanie, że „Wschód jest największym zagadnieniem Rzeczypospolitej”, a jego rozwiązanie wymaga konsekwentnego działania na kilku ściśle ze sobą związanych frontach. Wiele z jego diagnoz i recept wręcz uderza aktualnością.