Cenzura pruska w Wielkopolsce w czasach zaborów 1815-1914
Grzegorz Kucharczyk
65,00 zł 32,50 zł
Książka “Cenzura pruska w Wielkopolsce w czasach zaborów” autorstwa prof. Grzegorza Kucharczyka poświęcona jest analizie systemu cenzury wprowadzonego przez władze pruskie na terenie Wielkopolski w okresie zaborów.
Autor omawia w niej różne aspekty działalności cenzury pruskiej, takie jak: jej organizację, metody pracy, a także wpływ na życie kulturalne, polityczne i społeczne regionu. Kucharczyk opisuje również różne przypadki cenzury, w tym zakazy wydawnicze i konfiskaty publikacji, a także sankcje wobec autorów i wydawców naruszających prawa cenzury.
Książka ta jest ważnym źródłem informacji dla osób interesujących się historią Wielkopolski oraz historią cenzury i wolności słowa w ogóle.
Książka “Cenzura pruska w Wielkopolsce w czasach zaborów” autorstwa prof. Grzegorza Kucharczyka poświęcona jest analizie systemu cenzury wprowadzonego przez władze pruskie na terenie Wielkopolski w okresie zaborów.
Autor omawia w niej różne aspekty działalności cenzury pruskiej, takie jak: jej organizację, metody pracy, a także wpływ na życie kulturalne, polityczne i społeczne regionu. Kucharczyk opisuje również różne przypadki cenzury, w tym zakazy wydawnicze i konfiskaty publikacji, a także sankcje wobec autorów i wydawców naruszających prawa cenzury.
Książka ta jest ważnym źródłem informacji dla osób interesujących się historią Wielkopolski oraz historią cenzury i wolności słowa w ogóle.
Prof. Grzegorz Kucharczyk – historyk, autor kilkudziesięciu monografii naukowych poświęconych historii Prus i Niemiec w XIX i XX wieku, dziejom stosunków polsko-niemieckich oraz historii myśli politycznej, m.in. „Christianitas – między Niemcami i Rosją”, „Prusy, Rzesza i Mitteleuropa. Wokół niemieckiego tła Aktu 5 listopada 1916”, „Katedra i uniwersytet. O kryzysie i nadziei chrześcijańskiej cywilizacji”. Pracownik Instytutu Historii PAN oraz prorektor Akademii im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim. Członek Rady Instytutu Zachodniego w Poznaniu. W 2021 odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Wydano z finansowym wsparciem Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej. Herausgegeben mit finanzieller Unterstützung der Stiftung für deutsch-polnische Zusammenarbeit
| Autor książki | |
|---|---|
| ISBN | 978-83-964038-4-1 |
| Liczba stron | 582 |
| Oprawa | miękka ze skrzydełkami, folia soft touch |
Spis treści
Wstęp – 11
Rozdział pierwszy
Pruska cenzura w Wielkopolsce: uwarunkowania i bariery – 21
1.1. Bariery stojące przed cenzurą: między “męczarnią cenzury” a “miękko pielęgnowaną surowością”” pruskich sądów – 56
1.2. Gra polskich autorów, wydawców i posłów z pruską cenzurą – 105
Rozdział drugi
Cenzura i dyplomacja – aspekt międzynarodowy w pruskiej polityce cenzuralnej – 119
2.1. Kontekst międzynarodowy w pruskim prawie cenzuralnym – 120
2.2. W kręgu Świętego Przymierza – 131
2.3. Cenzura pruska w okresie zmian uwarunkowań polityki zagranicznej po 1848 roku – 169
Rozdział trzeci
Cenzura pruska wobec polskich aspiracji niepodległościowych i polskiej krytyki pruskiej polityki germanizacyjnej – 201
3.1. Cenzura pruska wobec polskich powstań narodowych – 210
3.2. Przeciwko literaturze z kręgu Polenbegeisterung – 221
3.3. Pruska cenzura wobec powstańczej tematyki z lat 1846-1848 – .231
3.4. Wobec spisków przed wybuchem powstania styczniowego – 236
3.5. Cenzura pruska wobec publikacji o powstaniu styczniowym – .240
3.6. Cenzura pruska wobec polskiej krytyki germanizacji – 245
3.7. Cenzura pruska wobec „antyrządowej” propagandy w innych “peryferyjnych prowincjach” Rzeszy Niemieckiej – 274
Rozdział czwarty
“Zwyczajowy, bombastyczny, polski patriotyzm pisarski”. Cenzura pruska wobec sfery symboli i polskich mitów narodowych – 295
4.1. Cenzura pruska wobec polskiej literatury romantycznej – 297
4.2. Cenzura pruska wobec historii (zwłaszcza historii stosunków polsko-niemieckich) – 307
4.3. Cenzura pruska w walce z pojęciem “Polak-katolik”. Cenzura wobec pieśni i hymnów narodowych – 343
Rozdział piąty
Cenzura pruska wobec kwestii wyznaniowych – 367
5.1. Kult maryjny i kult świętych – problem cenzuralny – 389
5.2. Cenzura pruska w czasach konfliktów Państwo – Kościół – 409
Podczas konfliktu o małżeństwa mieszane – 410
5.3. Cenzura pruska podczas Kulturkampfu – 439
Ekskurs: o cenzurze kościelnej w Wielkopolsce w XIX wieku – 466
Rozdział szósty
“Zaraźliwa moc” – cenzura pruska wobec publikacji antyjudaistycznych i antysemickich – 473
6.1. Lata 1815-1848. Cenzura pruska wobec oskarżeń antyjudaistycznych i początków nowoczesnego antysemityzmu – 476
Ekskurs: cenzura kościelna wobec antyżydowskich publikacji – 504
6.2. Cenzura pruska wobec publikacji antysemickich po 1848 roku – 506
6.3. Cenzura wobec w pełni ukształtowanego antysemityzmu – czyli o “hrabim Młócce” i nie tylko – 518
Zakończenie – 547
Tabele – 553
Bibliografia – 557
Indeks ważniejszych postaci – 563
Zensur in Großpolen 1815-1914 Zusammenfassung – 569
PATRONI MEDIALNI
W mediach
E-civitas poleca: Cenzura jako narzędzie polityki. Nie tylko w Wielkopolsce i nie tylko w czasach zaborów
https://e-civitas.pl/pl/po-godzinach/e-civitas-poleca-cenzura-jako-narzedzie-polityki-nie-tylko-w-wielkopolsce-i-nie-tylko-w-czasach-zaborow
„Do Rzeczy” – Rozpoczęła się przedsprzedaż książki „Cenzura pruska w Wielkopolsce w czasach zaborów”
E-civitas – Rozpoczyna się przedsprzedaż książki prof. Kucharczyka “Cenzura pruska w Wielkopolsce w czasach zaborów”
Instytut Zachodni – Instytut Zachodni w Poznaniu objął patronatem medialnym książkę prof. Grzegorza Kucharczyka pt. “Cenzura pruska w Wielkopolsce w czasach zaborów”
Radio Poznań – Cenzura pruska w Wielkopolsce w czasach zaborów
https://radiopoznan.fm/patronaty/cenzura-pruska-w-wielkopolsce-w-czasach-zaborow
TVP 3 Poznań – Wyjątkowa książka o cenzurze
https://poznan.tvp.pl/69943798/wyjatkowa-ksiazka-o-cenzurze
TVP3 Poznań – „W każdej sprawie” (12.05.2023)
https://poznan.tvp.pl/69811739/cenzura-pruska-12052023
Historykon – „Cenzura pruska w Wielkopolsce w czasach zaborów” – już w przedsprzedaży!
https://historykon.pl/cenzura-pruska-w-wielkopolsce-w-czasach-zaborow-juz-w-przedsprzedaz
Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy – pruska cenzura w akcji przeciw nic-nie-rozumiejącym-z-historii-postępu Polakom z Wielkopolski –
Jednym słowem to perełka. Obejmuje 100 lat działania pruskiej cenzury inicjalnie prewencyjnej, a potem represyjnej. Ma kilku bohaterów drugiego planu: pruskich cenzorów, urzędników czy policjantów. Ale właściwie ta monografia jest o problemie, który Prusy same sprowadziły na siebie anektując ziemie I Rzeczpospolitej, a który próbowały zneutralizować, obezwładnić i strawić.
Początkowo Pruscy urzędnicy sądzą, że wystarczy warstwę przywódczą ocenzurować i będzie można spokojnie rządzić milczącą większością. Ale książka ta pokazuje jaką siłą, o długotrwałym oddziaływaniu, był polski ruch wydawniczy w Wielkopolsce.
Cenną cechą wywodu prof. Kucharczyka jest odniesienie wysiłków cenzury na terenie Wielkopolski do działań cenzury pruskiej na terenach również zagarniętych przez Prusy i jakoś mniej zachwyconych prusackimi rządami: Alzacji-Lotaryngii i północnego Szlezwiku.
Autor odkrywa też ograniczenia oficjalnej praktyki “Państwa prawa”. Pokazuje coraz większe “świerzbienie rąk” pruskiej policji, która dochodzi do wniosku, że potrzebne są dużo bardziej radykalne środki niż konfiskaty nakładów, dotkliwe grzywny czy więzienia redaktorów. Ta, słusznie zauważona przez prof. Kucharczyka, trajektoria przemocy będzie miała, jak wiemy, niechlubną kontynuację.
P.S. Pozostaje mieć nadzieję, że temat pruskiej cenzury zostanie podjęty również w odniesieniu do ziem Śląska i Pomorza. Czekamy.